Het belang van BIM onderwijs

In het afgelopen jaar lijkt de Nederlandse bouwsector volledig op stoom te zijn gekomen. Zelfs in zodanige mate dat er een groot tekort aan technisch personeel dreigt. En voor het eerst zijn het niet alleen de uitvoerende beroepen waar vakpersoneel schaars is, maar lijkt het zwaartepunt te liggen in ondersteunende functies voor de volledige bouwbranche. Iets wat ook, en misschien wel met name, geldt voor gekwalificeerd BIM personeel.

Al jaren is er een carrousel van mensen die overstappen van het ene naar het andere bedrijf. Vaak omdat de betreffende persoon verder wil groeien in zijn/haar carrière of omdat iemand zich op andere vlakken wil ontwikkelen. Maar daarin is Nederland geen uitzondering in het veld van vooruitstrevende BIM landen. Zo wordt er in Engeland een onofficiële lijst met “transfers” bijgehouden onder de hashtag #BIMTransferSeason.

Tegelijkertijd constateert Cobouw in een serie artikelen al sinds 2016 dat de banencarrousel in de Nederlandse bouwsector steeds sneller gaat draaien, iets wat met name ook geldt voor BIM gerelateerde functies. Lees ook vooral het hele dossier aan het einde van de pagina.

Nederland is echter wel bijzonder in de status van onderwijs en certificering. Terwijl internationaal diverse grootschalige opleidingsinitiatieven worden uitgerold, besteden Nederlandse bedrijven relatief weinig aandacht aan de daadwerkelijke opleiding van personeel. Je kunt het wel of niet eens zijn met de manier waarop in de UK een certificeringssysteem voor BIM professionals is opgezet. Of met de individuele certificering die buildingSMART International heeft ontwikkeld voor het gekwalificeerd gebruik van de IFC standaard. Maar niets doen is ook een keuze. En in onze ogen een heel slechte keuze.

Want tegelijkertijd is het in Nederland nog steeds moeilijk om serieuze opleidingen op het gebied van BIM gevuld te krijgen. In december 2017 concludeerde het CBS nog dat bouwbedrijven het minst van alle sectoren investeren in de opleiding van personeel. De bouw besteedt gemiddeld 600,- per werknemer. Dit zie je ook terug in het opleidingsaanbod: de meeste opleidingsinstituten bieden kortdurende cursussen aan rond dit prijsniveau. “Echte” opleidingen beginnen wel langzaam te komen, maar blijken vooral moeilijk gevuld te krijgen.

Bij Bimforce geloven we echter dat de bouw op den duur niet anders kan dan serieus investeren in personeel. Zéker op de gebieden waar de grootste veranderingen plaatsvinden. En op dit moment ligt de focus van veranderingen op het traject tot aan uitvoering van het werk: ontwerp, engineering en werkvoorbereiding. De implementatie van BIM in die processen vraagt een andere mindset en toolset van werknemers. Traditionele werkprocessen worden herschreven en voor allerlei taken worden andere softwarepakketten ingezet. Vaak groeit het aantal softwarepakketten ook nog eens exponentieel. Waar 5 jaar geleden Autocad en Excel nog voldoende waren om een project voor te bereiden moet een werknemer nu om kunnen gaan met 3D modelleersoftware, model checking software, viewers, rekentools, visualisatieplugins, en wat al niet meer.

Pas als werknemers hiermee om kunnen gaan kan BIM ook in de bouwprocessen worden geïmplementeerd.

Wij zijn van mening dat een zo ingrijpende wijziging van de manier van werken grondig moet worden voorbereid en uitgevoerd. In al onze implementatietrajecten speelt opleiding van personeel dan ook een grote rol. Bimforce kan dit op technisch vlak verzorgen. Op onze website kunt u een uitgebreid aanbod vinden met praktische opleidingen die u kunt gebruiken om BIM tools, technieken en standaarden op een goede manier te implementeren in uw dagelijkse praktijk.

Maar het is ook belangrijk dat uw medewerkers de kans krijgen om de theorie achter de praktijk te leren. En hiermee te oefenen of nieuwe vaardigheden te onderzoeken en ontwikkelen. Het liefst op een manier die voor het bedrijf niet al te veel risico met zich mee brengt.

Juist daarvoor zijn zwaardere opleidingen nodig. Opleidingen waarin de focus niet ligt op welke knoppen gebruikt moeten worden, maar juist op de achtergrond van BIM. Hoe moet BIM worden verwerkt in de bedrijfsprocessen. Hoe ga je in een (demonstratie)project nu om met alle aspecten van BIM. Niet alleen tools, maar juist ook werkprocessen, samenwerking en andere soft skills.

Als bedrijf is Bimforce betrokken bij het opzetten en invullen van dit soort BIM opleidingen bij verschillende onderwijsinstellingen:

• TU Deflt. Bimforce verzorgd lessen voor de bachelor programma in de Bouwkunde opleiding;
• Avans+. Bimforce is als kerndocent al vanaf de eerste ontwikkeling van de Postbacholor opleiding BIM Engineer verbonden aan deze opleiding. Voor deze opleiding heeft Bimforce het curriculum ingevuld voor de modules BIM Methoden en Techniek.
• Hogeschool Utrecht. Hier verzorgen we lessen aan eerste- en derdejaars studenten in de Bouwkunde opleiding. Maar hebben we ook meegewerkt aan de ontwikkeling en invulling van de Post HBO-cursus BIM,
• Summa College. Bimforce is betrokken bij de ontwikkeling van de MBO opleiding BIM Modelleur van Summa College.

Uiteindelijk is het echter de bouwbranche die zelf bepaalt hoe we vanuit hier verder gaan. Blijft de bouwbranche onderpresteren in de opleiding van mensen? Ook als, in het geval van BIM, deze opleiding absoluut noodzakelijk is omdat van werknemers wordt verwacht dat ze alles anders gaan doen? Dan zou de huidige economische opleving van de bouwsector wel eens van korte duur kunnen zijn. Simpelweg doordat er geen goed, gekwalificeerd personeel is. Het is niet mogelijk om complexe BIM trajecten efficiënt en goed te realiseren als je als bedrijf afhankelijk bent van mensen met 1-2 jaar ervaring en zelfstudie. Hoe gemotiveerd de medewerkers ook zijn om zich te verbeteren, zonder hulp en handvatten wordt nooit een hoog niveau behaald. Het is simpelweg tijd dat de bouwsector zich realiseert dat BIMmers specialisten zijn, die een goede opleiding nodig hebben. Net als alle andere specialisten die op de bouw rondlopen.

Of gaan we investeren in opleiding, kwaliteitsverbetering en vernieuwing? Gaan we daadwerkelijk onderkennen dat een nieuwe manier van werken ook betekent dat de persoon die het werk uitvoert andere kennis en vaardigheden moet leren? En gaan we daar dan ook in investeren? In dat geval voorspel ik de bouw nog mooie jaren waarin BIM de belofte van faalkostenreductie waar gaat maken, simpelweg omdat de mensen die het moeten doen steeds beter worden in hun vak. En zeg nu zelf, dan betaald die hele opleiding zich toch vanzelf terug…?